Vandaag, precies twee jaar na dato sta ik op zonder knoop ik mijn maag en zonder racend hart. Dat was twee jaar geleden wel anders. Die dag was doom-day. Dat voelde ik aan alles. Over die dag ga ik niet in detail. Daarvoor is het te privé en kwetsbaar. Maar over de rouw die daarvoor (al) en vooral daarna op kwam zetten wil ik wel wat vertellen.
Afgelopen weekend had ik een mooi gesprek met mijn man en mijn vader. Mijn man stelde de oprechte vraag: “Hoe voel het, echt..? Hoe omschrijf je het verlies en gemis? Welke woorden zou je er aan kunnen geven?” En dat is nou juist precies wat zo moeilijk is. Het is niet met woorden te vatten.
Ruim voor het overlijden startte ik al met inlezen en informatie verzamelen. Alles ’to brace for impact’. Van medische stukken, tot belevingen van mensen. En van spirituele ervaringen tot keiharde brute beschrijving van de fasen van overlijden. En toch overviel het mij. Met de dood kun je niet onderhandelen, dat was les 1. Maar met rouw hoopte ik dat ik dit wel kon. Ik wilde graag ‘goed rouwen’, zoals de boekjes mij vertelden.
De rouwfasen had ik bestudeerd in de hoop grip te krijgen op het proces. Missie: heel diep verdriet toelaten en dan daarvan leren zodat ik geen jaren down zou zijn. Daar had ik gewoon geen zin in. Natuurlijk was dit veel te kort door de bocht. Het leven laat zich namelijk ook niet sturen. Na het verdoofde gevoel, de boosheid en het verdriet kwam namelijk een hele tijd vooral veel onrust, paniek en angst. En daar had ik niet bij stil gestaan. Want naast het gevoel van gemis ontstond dus iets nieuws, iets wat ik nog nooit eerder gevoeld had. En precies dat is dus niet in woorden te vatten…..
Als ik het een ‘zwart gat’ zou noemen dan voelt dat namelijk niet juist, want het was geen zwart gat. Maar als ik zou zeggen dat de ‘afwezigheid & het niet meer beschikbaar zijn’ het ergste was, dan doe ik het ook te kort. Het is een amputatie, maar laat geen leegte achter. Het is heel erg veel, maar zonder grens. De lading van rouw is dus complex en wisselt niet op commando van intensiteit en moment.
Momenteel zou ik het een waakvlammetje noemen, een die af en toe oplicht (zoals vandaag). Zolang de vlam klein en schattig is, geeft het een warm gevoel en overheersen mooie herinneringen. Net als een sfeervol kaarsje benadrukt het een positieve stemming. Maar soms laait de waakvlam op en kan het een alom verwoestend vuur zijn die jou in een hoek drijft en alles voor je ogen plat brand. Die confrontatie. Het niets kunnen doen. Je moeten overgeven aan het ‘verscheuren’. Het gedwongen moeten ondergaan van dat gevoel. Dat is hoe ik het beleefde. Er kan geen fasen-model tegen op. Tijd, dat is het enige wat je jezelf moet gunnen.
Gelukkig is mijn waakvlam steeds kleiner geworden en kan ik nu genieten van het fijne vlammetje dat elke hoek van mijn hoofd brand. En als het wat opflikkert is dat okay en weet ik dat het vuur niet meer zo verwoestend voelt als toen. Zodra het oplaait kan ik het benoemen en blus ik het door even met iemand over mijn moeder te praten.
De vraag van mijn man was zo open en eerlijk, zo fijn. Ik vertelde hem dat ik door dit proces van binnen veranderd ben. Ik ben anders gaan denken over dingen, ik ben dingen oprecht anders gaan zien. Soms in positieve zin, soms negatief.
De intensiteit en druk van ‘leven in het nu’ vs. de verantwoordelijkheid alles er uit te ‘moeten’ halen wat er in zit, terwijl je soms niet goed weet wat dat voor jou betekent. Dat is nieuw. Die zoektocht overvalt soms, maar daagt steeds vaker uit. Het voelt alsof je meer van het leven weet (?).
Ik ben okay, ik voel me gewoon prima. Vandaag is bijzonder normaal. Maar op een dag als deze er wel even iets over zeggen helpt bij het gemis. Want dat blijft. Rouw blijft, maar mooie herinneringen overheersen.
Disclaimer: Dit is mijn ervaring, mijn beleving. Ik verloor mijn moeder. Maar rouw en verlies komen in veel verschillende vormen voor en elke beleving is heel persoonlijk. Voor een ieder die (levend)-verlies ervaart hoop dat de gemeenschappelijke deler vooral is dat het bespreekbaar blijft en niet vergeten wordt.
Ben jij, of ken je iemand die een directe naaste verloren is? Ga dan eens het gesprek aan. Ook al is het onderwerp veelal beladen, het leidt vaak ook toch super mooie verhalen, emoties en opluchting.