Macro’s ofwel, macronutriënten zijn de brand- en bouwstoffen van ons lichaam. Macro betekent ‘groot’ en nutriënten betekent ‘voedingsstoffen’. De grote voedingsstoffen geven ons lichaam energie en zorgen voor een goede opbouw van onze cellen. Deze bestaan uit de drie (grote) soorten. Namelijk: eiwitten, koolhydraten & vetten.
Goede voeding heeft invloed op onze gezondheid: zowel voor ons lichaam als onze geest. Zo zijn een gezonde spijsvertering, energie levering, het verhogen van de werking van ons immuunsysteem en de reinigende/opbouwende functie van macro’s voor ons dé basisfuncties om überhaupt te kunnen leven. Een goede onderlinge verhouding van macronutriënten is voor ons belangrijk omdat het onze lichaamscellen dan goed kan opbouwen. Bij een kind zorgt dat voor groei en het opbouwen van een immuunsysteem. En voor ons volwassenen zorgt het vooral voor de kwaliteit van ons immuunsysteem. Who cares denk je nu misschien, maar ons immuunsysteem is onze redder in nood als het aankomt op het verslaan van bacteriën, infecties & virussen, elk moment van de dag! Als je daar wat langer bij stilstaat besef je je waarom voeding dus het liefst zo gezond mogelijk moet zijn. Je bent letterlijk wat je eet! Ik wil je niet bang maken, maar langdurig slechte voeding uit zich vaak pas te laat. Schade aan je gezondheid is dan vaak al (niet directe in grote mate..) toegebracht. Een kleine troost; lichaamscellen vernieuwen zichzelf continu.
Ik wil in dit blog jou laten zien wat eiwitten jou eigenlijk leveren en waarom het uitsluiten van eiwitten in jouw voedingspatroon echt geen goed idee is!
EIWITTEN
Eiwitten ofwel, proteïnen zijn de bouwstoffen van je lichaam. Eiwit levert aan energie: 4 kilo calorieën (kcal). En 20% van je lichaam bestaat uit eiwitten. Ze vormen het bestandsdeel van alle cellen een weefsels (zo ook, spierweefsel – vandaar dat sporters heel blij worden van eiwitten). Eiwitten worden opgebouwd uit aminozuren. De aminozuren vormen ketens van moleculen, dit is een beetje een scheikundig verhaal. Maar de ketens bepalen de mate van rek flexibiliteit. Denk aan de rek van spierweefsel. Spieren zijn heel veerkrachtig doordat zij voor 20% uit eiwit bestaan. Denk ook aan biefstuk! Dit is mega eiwitrijk, omdat je eigenlijk gewoon op spierweefsel loopt te kauwen!
De functie van eiwit is dus eigenlijk: bouwstof. Een bouwstof dient voor bouw, herstel en groei. Ook zorgt eiwit voor enzymvorming en dient daardoor ook als hulpje bij het verteren van voedsel. Maar het werkt ook als transporter, want het omhult schadelijke voedingsstoffen en kan zo deze stoffen door het bloed vervoeren en later afvoeren. Eiwit biedt als bestandsdeel van antistoffen ook weerstand aan indringers die jouw lichaam liever niet wil binnenhouden en op de laatste plaats functioneert het als brandstof, maar dit wil je eigenlijk liever niet. Waarom niet, denk je nu? Nou, omdat je dan eigenlijk je alle goede functies die de eiwitten aan jouw lichaam meegeeft afknabbelt, waardoor je sneller ziek wordt, je spiermassa afneemt, je je futloos gaat voelen en het functioneren van je lichaam achteruit gaat wanneer je dit te lang toepast. Ze zeggen daarom niet voor niets dat eiwitten pas op de 2e plaats energie leveren. Anders dan bijvoorbeeld vet & koolhydraten die dat als eerste prioriteit bezitten.
De kwaliteit van eiwitten zegt voor je lichaam een hoop. Zo heb je onvolwaardige eiwitten, waarbij enkele aminozuren ontbreken (denk aan: plantaardige producten) en volwaardige eiwitten zoals eiwitten die je uit dierlijke producten haalt. Dierlijke eiwitten hebben een hoge biologische waarden en die van plantaardige eiwitten zijn laag. Hoe hoger de biologische waarde, hoe blijer je lichaam hier van wordt. Dit, omdat je lichaam deze ‘herkent’ als zijnde ‘lijkend op zichzelf’ ((zoog-)dierlijk dus) en hierdoor ook beter kan verwerken! Maar omdat je bij beiden belang hebt is de combinatie van beiden in een maaltijd eigenlijk het beste wat je je lichaam bieden kunt. Je aminozuren doen dan een dansje, omdat de moleculenketens daardoor complexer en dus sterker worden. Meer herstel, groei & rek in die dingen, dat is je doel!
Ben je nu veganist, schrik niet. Een ruim scala van verschillende plantaardige eiwitten per maaltijd biedt ook een complex aminozurenpatroon met eenzelfde effect. Let wel, dat brede scala aan plantaardige producten in je maaltijd moet dan wel je focus blijven.
We hadden het al even over het nut van eiwit. En ik noemde al dat sporters blij worden van hoge eiwitwaarden in voeding. Intensieve sporters ( die 3 á 4 keer per week flink trainen) beschadigen/’scheuren’ hun spieren. Eiwit helpt bij herstel en groei van spierweefsel. Dus reken maar uit. Wat je misschien niet wist, maar wat zeker ook belangrijk is om te weten is dat mensen met brandwonden ook wordt aangeraden heel eiwitrijk te eten. Ook vanwege hetzelfde nut: herstel, maar dan van huidcellen. En ja, ben je flink verbrand door de zon is eiwitrijk eten een verstandige keuze.
Een te eenzijdig voedingspatroon zorgt voor tekorten aan goede eiwitten. Hierdoor daalt de biologische waarde van jouw inname en dus de kwaliteit die eiwitten jou kunnen bieden. Wat je dan op termijn ervaart is vermoeidheid, slechte genezing van wonden, vochtophopingen, verstoorde spijsvertering en een slechte weerstand. En erger zelfs, een flinke groeiachterstand (goed zichtbaar bij kindjes in ontwikkelingslanden).
Het belang om gevarieerd te eten en daarbij ook lekker eiwitten te gebruiken is zo denk ik wel helder. Maar wat zijn nou eiwitrijke producten?
Bij deze een lijstje (bron: Voedingscentrum):
Plantaardige bronnen zijn:
- brood
- granen, zoals rijst en pasta
- peulvruchten, zoals bonen en linzen
- noten
- paddenstoelen en producten die hiervan zijn gemaakt
Dierlijke bronnen zijn:
- vlees
- vis
- gevogelte, zoals kip
- melk(producten)
- kaas
- eieren
Heb jij naar aanleiding van dit blog een vraag over eiwitgebruik of wil je meer weten wat specifiek voor jouw situatie geldt. Contact mij dan via het contactformulier of meld je hier aan voor een GRATIS startgesprek.
